گزارش مشروح فارس از رزمایش پدافند هوایی در اطراف تأسیسات هسته‌ای +تصاویر

رزمایش مشترک پدافند هوایی با محوریت قرارگاه خاتم‌الانبیاء(ص) به مدت 3 روز در مناطق مختلف جنوب کشور برگزار و در آن دستاوردهای متعددی آزمایش و ارزیابی میدانی شد.  

گروه امنیتی دفاعی خبرگزاری فارس- مقوله پدافند هوایی همواره از اهمیتی بالا در رده‌های نظامی هر کشوری محسوب می‌شود چرا که نخستین سد دفاعی در برابر هجوم یگان‌های پروازی دشمنان خواهد بود، لذا کشورهای مختلف همواره در راه پیشرفت هرچه بیشتر این نیروی مهم کوشیده‌اند تا با ایجاد یک آسمان امن، علاوه بر حفظ تمامیت ارضی خود در بُعد نظامی، امنیت اقتصادی و سیاسی را نیز به ارمغان آوردند.

در ایران نیز موضوع مهم و حساس پدافند هوایی به عنوان یک مقوله راهبردی تلقی می‌شود و به همین منظور با تدبیر فرماندهی معظم کل قوا و نظر فرماندهی آجا و فرماندهی سابق نیروی هوایی، به عنوان یگان چهارم ارتش جمهوری اسلامی ایران در تاریخ 10 شهریورماه 1387 اعلام موجودیت کرد.

هرچند سابقه حضور یک نیروی مستقل پدافند هوایی به صورت مجزا به سال‌های جنگ سرد باز می‌گردد اما کشورمان با در پیش گرفتن راهبردی جدید، عملا موفق به خلق نمونه‌ای خاص از این نیرو تحت قالب قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء(ص) شد که با تمامی موارد مشابه خود در سرتاسر دنیا از آنجا متفاوت است.

این مجموعه مهم و حساس با اعمال نظارت و فرماندهی بر تمامی یگان‌های پدافند هوایی موجود در سطوح نیروهای مسلح اعم از ارتش و سپاه، تمامی آنان را تحت شبکه‌ای یکپارچه با یکدیگر هماهنگ می‌سازد که علاوه بر اطمینان‌پذیری بالاتر و بهره‌گیری حداکثر از امکانات از هرگونه اختلال در شرایط حساس نبرد جلوگیری خواهد کرد، لذا امروزه فرماندهی قرارگاه پدافند هوایی خاتم‌الانبیاء(ص) با هدایت یگان‌های مختلف پدافند توپخانه ای، موشکی، راداری، جنگ الکترونیک و البته یگان‌های پروازی رهگیر نیروی هوایی ارتش، نقش مهمی را در ساختار نیروهای مسلح ایفا می‌کند که در صورت لزوم، توانایی پاسخ‌دهی مناسب به تمامی تهدیدات را به نحو احسن خواهد داشت.

* رزمایش مدافعان آسمان ولایت؛ تمرین امنیت در آسمان جنوب

رزمایش مشترک پدافند هوایی از تاریخ 6 تا 8 دی ماه به مدت سه روز و در گستره‌ای به وسعت 496 هزار کیلومتر مربع برگزار شد که شامل بیش از 1000 نقطه پدافندی در قالب 3 منطقه پدافندی جنوب غرب واقع در امیدیه، منطقه پدافندی جنوب شرق در بندرعباس و به مرکزیت منطقه پدافندی جنوب در بوشهر برگزار شد که طی آن نسل جدیدی از تسلیحات قرارگاه پدافند هوایی مورد آزمایش قرار گرفت.

محوریت این رزمایش که با هدف تامین آسمانی ایمن در یکی از حساس‌ترین نقاط مرزهای هوایی کشورمان همراه بود و با توجه به آنکه منطقه اصلی رزمایش شامل حساس‌ترین پایانه‌ها و مراکز نفتی واقع در شمال خلیج فارس خصوصا جزیره خارک، شاهراه حیاتی و جهانی انتقال انرژی در منطقه میانی خلیج فارس، میادین گازی پارس جنوبی، منطقه راهبردی و حساس نیروگاه اتمی بوشهر و مراکز مهم نظامی و شهری بوده است، می‌توان اینگونه استنباط کرد که قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء(ص) با آزمایش و محک زدن نیروهای خود در سخت‌ترین شرایط ممکن، به دنبال بررسی عملکرد هریک از یگان‌ها در شرایط نزدیک به جنگ بوده است.

از سوی دیگر با توجه به وضعیت آشفته منطقه خاورمیانه که طبیعتا موجب عبور اکثریت هواپیماهای مسافربری خطوط هوایی سراسر دنیا از فضای تحت حاکمیتی کشورمان به عنوان ایمن‌ترین منطقه پروازی غرب آسیا شده‌است، می‌توان برگزاری این تمرین نظامی را در یکی از پرترافیک‌ترین شاهراه‌های عبور هواپیما بر فراز کشورمان با نزدیک به 1000 پروازی عبوری که منطقه اروپا را به جنوب خلیج فارس و سپس جنوب شرق آسیا متصل می‌کند، اینگونه قلمداد کرد که این نیرو به دنبال نمایش این مقوله بوده که تامین امنیت مسیرهای هوایی بر فراز مرزهای هوایی (FIR) و نقاط شناسایی دفاع هوایی (ADIZ) در کنار حفظ مناطق پرواز ممنوع (NFZ) همواره از اهمیت بالایی برخوردار است.

لذا با توجه به توضیحات بالا، حجم وسیعی از تجهیزات پدافند هوایی نیروهای مسلح شامل ارتش جمهوری اسلامی ایران، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نیروی انتظامی و مرزبانی تحت شبکه یکپارچه قرارگاه خاتم الانبیاء(ص) در منطقه گسترده‌ای در جنوب کشور از جنوب خوزستان تا بوشهر و جنوب استان‌های فارس و کرمان و نهایتا بخش اعظمی از استان هرمزگان اقدام به تمرینات نظامی کردند که شامل انواع تجهیزات پدافند توپخانه‌ای و موشکی، سایت راداری سیار و ثابت، مراکز شنود زمینی و هواپیماهای شنود الکترونیکی و سیگنالی، یگان‌های مهندسی و مقابله با جنگ‌های نوین (ش.م.ه)، مراکز دیده‌بانی و ارتباطی و نهایتا هواپیماهای رهگیر نهاجا شده است که نکته متمایز آن، بهره‌گیری از نسل جدید فرماندهان جوان تحت قرارگاهی با نام «علی اکبر» است.

در ادامه به تفکیک به رخدادهای روی داده در این رزمایش سه روزه که با رمز «یا قمر بنی هاشم» آغاز شد خواهیم پرداخت:

* روز نخست، استقرار و آماده سازی

در روز نخست این رزمایش، یگان‌های پدافندی ثابت و متحرک در نقاط از پیش تعیین شده مستقر شدند که از آن جمله می‌توان به بارگذاری سامانه‌های موشکی، برقراری خط ایمن ارتباطی بین یگان‌های شرکت کننده در رزمایش و همچنین تست آزمایشی سامانه‌ها پیش از شلیک اشاره کرد، ضمن آنکه با بهره‌گیری از رادارهای مادر و تاکتیکی سیار، تحت شبکه یکپارچه پدافند هوایی کلیه اقدامات و تحرکات رخ داده در منطقه عمومی رزمایش مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت.

همچنین در این روز با بهره‌گیری از سامانه‌های شنود زمینی و هواپیماهای شنود الکترونیکی و سیگنالی علاوه بر ایجاد یک منطقه امن برای مقابله با جنگ الکترونیک، با دریافت و شناسایی تحرکات راداری و سیگنالی یگان‌های پدافندی و پروازی دشمن فرضی مقابله لازم با آنان صورت پذیرفت.

ضمن آنکه بهره‌گیری موثر از حلقه مهم دیده‌بانی بصری نیز تمرین شد و پهپادهای شناسایی در اقدامی پیشدستانه، جنگ روانی را تمرین کردند که با حضور یگان های مقابله با جنگ های نوین در جهت رفع حملات ش.م.ه و تمرین درگیری سایبری همراه بود.

* روز دوم؛ شلیک موشک های مرصاد و یازهرا و رهگیری فانتوم

دومین روز از رزمایش پدافندی مدافعان آسمان ولایت را باید تلفیقی از تست سامانه‌های پدافند موشکی، جنگ الکترونیک، ارتباطی و همچنین یگان‌های رهگیر نیروی هوایی دانست.

تست میدانی سامانه پدافند موشکی ارتفاع متوسط مرصاد نیز از دیگر اقدامات این روز بود.

مرصاد نمونه بومی سامانه پدافندی موفق هاوک (مخفف Homing All The Way Killer به معنای قاتل در تمام مسیرها و به اختصار انگلیسی  HAWK) ساخت شرکت ریتیون (Reytheon) ایالات متحده است که ایران پیش از انقلاب اسلامی نوع I-HAWK (هاوک بهبود یافته) را خریداری کرد که بعدها به عنوان ستون فقرات موشکی پدافند هوایی کشورمان طی 8 سال جنگ تحمیلی، با کارکردی تحسین برانگیز در برابر نفوذ هواپیماهای رژیم بعثی عراق عملکرد فوق العاده‌ای را به نمایش گذاشت و با بهره‌گیری از کارکنانی زبده توانست حجم وسیعی از هواگردهای متجاوز شکار کند آن هم در حالیکه تا پایان جنگ به جز یک مورد ارتقا نسبت به نمونه‌های در اختیار عراق تغییرات چندانی را ندید و البته بسیار موفق تر از آنان نیز عمل کرد.

اگر تنها بخش کوچکی از جنگ را که به واسطه موشک‌های ضدرادار Kh-28 عراقی کنار بگذاریم -که موجب مشکلاتی برای این سامانه های شد که البته کمی بعد با تدبیر جالبی خنثی گردید- در کل تاریخ جنگ تقریبا هواگردی از رژیم بعثی عراق نمانده بود که طعم موشک‌های قدرتمند MiM-23 این سامانه را نچشیده باشد